26 de febreiro de 2013. O Limnoperna securis (mexillón pigmeo negro) orixinario de Nova Zelandia, está xa nas rías galegas. Rexistrado por primeira vez na ría de Vigo en 2005, en poucos anos saltou á de Pontevedra e a súa presenza na de Arousa só é cuestión de tempo. O seu impacto sobre o ecosistema das rías e o sector mexilloeiro pode ser importante, xa que é máis adaptábel (salinidade, temperatura), coloniza máis ambientes e compite polos recursos co mexilón autóctono. Non é a única especie exótica e invasora mariña que chegou a Galiza nos últimos anos, favorecida pola globalización do comercio mundial, o cambio climático e o escaso control das administracións: Algas, moluscos e mesmo peixes tropicais están xa presentes nas nosas augas. Á perda de biodiversidade que provocan únese a ameaza que sobre o sector marisqueiro e a economía das rías poden ter organismos como mexilón pigmeo. Investir na conservación das nosas rías é hoxe máis importante que nunca!

O mexilón Limnoperna supón unha ameaza para o ecosistema das rías que colonizou (actualmente Pontevedra e Vigo). A maior capacidade para vivir en fondos brandos, habida conta que nas rías galegas (polos recheos e o aumento da contaminación orgánica) están a aumentar estes substratos; e a tolerancia a un rango máis amplo de condicións ambientais que o mexillón autóctono, danlle potencial invasor o Limnoperna.

Ao producírense cambios bruscos de salinidade, o que acontece nas rías galegas cando chove moito, o Limnoperna vese beneficiado novamente fronte ao mexillón autóctono. Por outra banda, o cangrexo común (Carcinus maenas) aliméntase dos dous bivalvos, pero é mellor depredador do mexillón autóctono que do Limnoperna. Co aumento da temperatura, aumenta a súa depredación sobre o mexillón autóctono e diminúe sobre o invasor, polo que o quecemento global podería favorecer a distribución do Limnoperna. Hai que ter en conta tamén que este mexilón austral pode ser portador do protozoo Marteilia refringens, que pode infectar as bateas.

Segúndo un recente estudo¹, na ría de Vigo foron atopados até 67.000 indviduos/m² e 18.425 indviduos/m² na ría de Pontevedra. Pola talla dos Limnopernas atopadas e as densidades de individuos, conclúese que a ría de Vigo tivo que ser colonizada en primeiro lugar que a de Pontevedra. Isto podería confirmar que o vector da introdución sería a importación de ostra xaponesa dende o Pacífico. A invasión propágase cara o norte debido a procesos de circulación da auga de mar. Na Arousa no momento no que se tomaron as mostras para o estudo, non se atopou o Limnoperna , mais o habitual trafego de barcos entre as rías si que o podería introducir.

Despois da perda e alteración dos hábitats naturais, a introdución de especies exóticas e invasoras é a segunda causa da diminución da biodiversidade no mundo. Estes organismos supoñen ao ano un gasto de millóns de euros que poderían aforrarse con programas efectivos de divulgación, alerta e eliminación de pequenas invasións antes de que se convertan nun problema maior. Fronte a esta realidade, os colectivos ecoloxistas vimos traballando dende hai anos para tentar sensibilizar á cidadanía e as administracións sobre esta poblemática e do importante que é tomar medidas temperás. Lamentabelmente, os orzamentos da Xunta para 2013 non consignan un só euro a erradicar especies invasoras.

REFERENZAS:

1. Guerra A., Pascual S., Garci M., Roura, A., Mucientes, G., González, A. (2013) The black-pygmy mussel Limnoperna securis in Galician Rias (north-eastern Atlantic): new records and first evidence of larval stages predation by copepods. In Marine Biodiversity Records, pp. 1-7.